Wiktoria Elżbieta Augusta Charlotta Hohenzollern (ur. 24 lipca 1860 w Poczdamie, zm. 1 października 1919 w Baden-Baden) — księżniczka Prus, księżniczka Niemiec, ostatnia księżna Saksonii-Meiningen. Wnuczka brytyjskiej królowej Wiktorii. Siostra cesarza Wilhelma II, królowej Grecji Zofii i księżnej Schaumburg-Lippe Wiktorii. Kuzynka Wielkiego Księcia Badenii Fryderyka II, królowej Szwecji Wiktorii, królowej Norwegii Maud, brytyjskiego króla Jerzego V, królowej Hiszpanii Wiktorii Eugenii, Wielkiego Księcia Hesji-Darmstadt Ernesta i jego żony Wiktorii, księcia Saksonii-Koburga-Gothy Karola Edwarda, królowej Rumunii Marii, carowej Rosji Aleksandry i księżnej koronnej Szwecji Małgorzaty.
Charlotta była jedną z najmniej lubianych osobistości w Cesarstwie Niemieckim. Od dziecka trudna, o nerwowym usposobieniu, sprawiała problemy wychowawcze. Gdy dorosła, zaczęła wykazywać skłonność do rozpowszechniania plotek i powodowania kłopotów. Jej relacje z wymagającą matką były napięte, za mąż wyszła prawdopodobnie w celu uwolnienia się od niej. Absorbowały ją sprawy społeczne w Berlinie, swe jedyne dziecko, księżniczkę Feodorę, często pozostawiała pod opieką rodziny. Przez całe życie walczyła z dolegliwościami fizycznymi, lecz te wraz z wiekiem przybierały na sile. Była też ekscentryczna. Podzielała konserwatywne polityczne poglądy swego starszego brata i kanclerza Bismarcka, co prowadziło do dalszego pogłębiania niezgody ze swą liberalną matką. Uwielbiała przyjęcia, miała dobry gust modowy. Przez cały okres panowania brata znana była ze swoich psot i spędzała życie pomiędzy atakami choroby, na frywolnych i ekstrawaganckich zajęciach. Zmarła w 1919, niedługo po upadku Rzeszy. Przeżyli ją min. starszy brat i ciotka Beatrycze.
Biografia[]
Narodziny i dzieciństwo[]
Księżniczka urodziła się 24 lipca 1860 roku w Neus Palais w Poczdamie jako drugie dziecko i pierwsza córka pruskiego księcia Fryderyka i jego żony Wiktorii. W przeciwieństwie do narodzin jej brata Wilhelma rok wcześniej, poród przebiegł sprawnie, była zdrowym niemowlęciem. Po narodzinach dziewczynki, jej babcia od strony matki, królowa Wiktoria napisała do swej córki: Tysiąc, tysiąc dobrych życzeń, błogosławieństw i gratulacji! Wydawać się mogło, iż że wszystko minęło tak łatwo (a nawet bardziej), jak się spodziewałam, choć zawsze myślałem, iż będzie to bardzo łatwe. A kochane niemowlę - cóż na drobne dziecko. Cieszę się, iż to mała dziewczynka, bo są o wiele bardziej zabawnymi dziećmi. Chciała, aby dziewczynka odziedziczyła po niej imię. Mała księżniczka otrzymała imiona Wiktoria Elżbieta Augusta Charlotta. Jednakże na co dzień aż do końca życia używała tego ostatniego. Dziadkowie od stron matki poznali ją, gdy miała dwa miesiące. W następnym miesiącu jej matka zanotowała: Jestem z niej taka dumna i lubię się nią pochwalić. Gdy miała niecałe pół roku, 2 stycznia 1861 jej ojciec został następcą tronu. W czerwcu wraz z rodzicami pojechała do Anglii w odwiedziny do dziadków. 14 grudnia książę Albert, jej dziadek od strony matki, zmarł. W wieku 21 miesięcy zaczęła martwić matkę gwałtownymi napadami złości.
Charlotta w wieku ośmiu lat
Charlotta była ulubienicą Augusty i Wilhelma, swych dziadków od strony ojca, którzy ją zepsuli i których często widywała. W latach 1862-72 urodziło się jej jeszcze sześcioro rodzeństwa: Henryk, Zygmunt, Wiktoria, Waldemar, Zofia i Małgorzata. Razem z rodzicami i rodzeństwem, lata spędzała w Poczdamie a zimy w Berlinie. W 1863 Wiktoria i Fryderyk kupili zniszczoną nieruchomość i odnowili ją jako gospodarstwo, pozwalając rodzinie okresowo doświadczać prostego życia na wsi. Jako dwulatka Charlotta nazwana została słodką, małą niegrzeczną Dittą. Była najtrudniejszym w wychowaniu dzieckiem książęcej pary. Nadpobudliwa, nie zachowywała się jak na księżniczkę przystało. Od wczesnego dzieciństwa wykazywała niespokojne cechy. Obgryzała paznokcie i naciągała ubrania, czasem tak, że aż się rozdzierały. Niekiedy nie pomagało nawet zaszywanie kieszeni. Choć Wiktoria była bliska swej pierworodnej córce, zmieniło się to, gdy Charlotta podrosła. Nieustannie ją krytykowała, nazywała ją głupią, zacofaną, nieposłuszną i niewdzięczną. Pewnego razu jej babcia, królowa Wiktoria, napisała do jej matki: Powiedz Charlottcie, iż byłam przerażona, słysząc o gryzieniu jej rzeczy. Babcia nie lubi niegrzecznych małych dziewczynek. W 1863 matka Charlotty napisała w swym pamiętniku, iż jej mały umysł wydaje się być prawie zbyt aktywnym dla jej ciała - jest taka nerwowa, wrażliwa i szybka. Jej sen nie jest taki zdrowy, jak powinien - i jest bardzo chuda. Rozwinęła nagłe napady złości. Była obojętną uczennicą, ku przerażeniu matki, przywiązującej wielkiej wagi do edukacji. Guwernantka dziewczynki oświadczyła, iż nigdy nie widziała większych trudności niż u niej, zaś matka Charlotty napisała do królowej Wiktorii: Głupota nie jest grzechem, lecz czyni edukację ciężkim i trudnym zadaniem. W 1866 zmarł jej brat Zygmunt.
Wczesna młodość[]
Zanim skończyła czternaście lat, została opisana przez matkę jako wyglądająca na znacznie młodszą; Wiktoria napisała: Charlotta we wszystkim, zdrowiu, wyglądzie i rozumie, jest jak dziesięcioletnie dziecko. Miała przerzedzające się włosy, krótkie nogi, które w parze z długą talią i ramionami sprawiały, iż stojąc wyglądała na wysoką, zaś siedząc - na niską. Gdy dorastała, jej zachowanie obejmowało flirt, rozpowszechnianie złośliwych plotek i powodowanie kłopotów, cechy, które matka zauważyła w młodości córki i miała nadzieję, że ta z nich wyrośnie. Scharakteryzowała ją jako pochlebnego kociaka, mogącego być bardzo kochającym, gdy czegoś chce. Wierzyła, iż z zewnątrz córka ukrywa negatywne cechy charakteru, a winą za wytwarzanie ich obwiniała naturę.
Zaręczyny i ślub[]
Bliska starszemu bratu, często towarzyszyła mu w różnych zajęciach towarzyskich i to dzięki niemu w kwietniu 1877 mając szesnaście lat poznała starszego od siebie o 9 lat następcę tronu Saksonii-Meiningen, Bernarda, dla którego była drugorzędną kuzynką. Poznała go podczas wspólnej przejażdżki z Wilhelmem; ten przyśpieszył, wtedy Charlotta przestraszyła i przylgnęła do ramienia Bernarda. Choć różnili się zainteresowaniami, zakochał się w księżniczce. Szybko ogłoszono zaręczyny pary. Być może poprzez małżeństwo Charlotta chciała uwolnić się od matki i bycia przez nią krytykowaną. Podczas trwającego 10 miesięcy okresu narzeczeństwa Wiktoria przygotowywała córce ślubną wyprawę. Wiedziała, iż małżeństwo może przynieść pożytek jej córce. Miała też nadzieję, iż Bernard będzie miał na nią duży wpływ. Napisała: Przynajmniej jej złe cechy nie będą w stanie wyrządzić żadnej krzywdy.
18 lutego 1878 w Berlinie miała miejsce podwójna ceremonia ślubna, pierwsza tak wielka uroczystość od czasu zjednoczenia Niemiec przed siedmioma laty. Odbyła się o godzinie osiemnastej. Charlotta zawarła związek małżeński z Bernardem, a jej drugorzędna kuzynka Elżbieta Anna z następcą tronu Oldenburga Fryderykiem Augustem. W uroczystości brali udział wujowie Charlotty od strony matki Albert Edward i Artur i belgijska para królewska Leopold II i Maria Henrietta. Zjawiła się też księżna Katarzyna Radziwiłł. Suknia ślubna Charlotty była dla niej zbyt ciężka, zdobiło ją zbyt wiele kwiatów pomarańczy i innych zdobień, które przytoczyły siedemnastolatkę. Następnie odbyło się przyjęcie ślubne.
Charlotta w roku 1883
Na początku małżeństwa Charlotta i Bernard zamieszkali w rezydencji Villa Liegnitz w południowowschodniej części Parku Sanssouci w Poczdamie, należącej niegdyś do morganatycznej żony Fryderyka Wilhelma III Augusty. Zakupili także willę w Cannes, gdzie Charlotta spędzała większość zim, albowiem miała nadzieję, iż ciepły klimat miasta poprawi jej stan zdrowia. Decyzja o zakupie rezydencji rozwścieczyła cesarza Wilhelma, uważającego Francję za wrogie państwo.
Ciąża i narodziny dziecka[]
We wrześniu 1878 Charlotta zaszła w ciążę. Nienawidziła nałożonych wówczas na siebie ograniczeń. 27 marca 1879 zmarł jej brat Waldemar. 12 maja w Poczdamie urodziła dziewczynkę, której nadano imię Feodora. Zadecydowała, iż nie będzie miała więcej dzieci i pozostawiła córkę pod opieką niań i guwernantek. Oddała się życiu towarzyskiemu w Berlinie i wyruszała na długie wakacyjne wycieczki. Podczas tych wycieczek często zostawiała Feodorę pod opieką swej matki, którą uważała za dogodną opiekunkę.
Późniejsze życie[]
Charlotta udawała, iż z kimś się przyjaźni, tylko dlatego, aby zyskać zaufanie tej osoby i wyciągnąć z niej kompromitujące informację, które następnie ujawniała. Była straszliwą plotkarą. Na cesarskim dworze pragnęła zostać królową plotek. Ze względu na jej dwulicowość jej własny brat Wilhelm nazywał ją Charley Udawaczką. Jednocześnie podziwiano ją za wyczucie stylu, bystrość, francuskie suknie i umiejętność doboru koni, muzyki i kwiatów.
W 1881 cesarz Wilhelm I przydzielił Charlotcie i Bernardowi willę niedaleko Tiergarten w Berlinie. Większość czasu spędzała na kontaktach z innymi kobietami, gdzie plotkowano, jeżdżono na łyżwach i organizowano przyjęcia. Jej brat ożenił się z drugorzędną kuzynką Augustą Wiktorią. Wykorzystał naiwność i lojalność żony, aby wygrać drobne konflikty z matką, a później z młodszymi siostrami. Po raz pierwszy Wiktoria i Charlotta były tego samego zdania: Augusta Wiktoria jest mniej niż idealna. Pomimo tego dobrze wiedziała, że jej pozycja i moc są powiązane z jej bratem i ciężko pracowała, aby pozostać w jego dobrych łaskach, nawet jeśli się z nim nie zgadzała.
W 1887 miał miejsce Złoty Jubileusz królowej Wiktorii. Charlotta i Bernhard pojechali na uroczystość do Londynu. Dołączyła do swych sióstr, Wiktorii i Małgorzaty, w powozie na korowód z Pałacu Buckingham do Katedry Świętego Pawła, gdzie odbyła się nabożeństwo Dziękczynienia. Wraz z mężem wzięła udział w koncertach i przedstawieniach, a nawet dołączyła do rodziny królewskiej na uroczystej kolacji w Pałacu Buckingham.
9 marca 1888 zmarł cesarz Wilhelm I. Władzę objął jej chorujący na raka krtani ojciec Fryderyk, w tym okresie wraz z większością rodzeństwa przebywała u jego boku. Zmarł 15 czerwca po 99 dniach panowania, władzę objął Wilhelm. Wpływ społeczny Charlotty w Berlinie wzrósł, otoczyła się tam dziką grupą szlachciców, dyplomatów i młodych oficjeli dworu. Była nałogową palaczką i piła alkohol. Pewnego razu jej matka napisała, iż ma żółtą cerę i śmierdzi jak sklep z cygarami, co nie przystoi damie.
Od wczesnych lat 90-tych Charlotta narzekała na ból zęba, ból pleców, bezsenność, zawroty głowy, nudności, zaparcia, rozdzierające bolesne bóle brzucha, obrzęk i swędzenie skóry, częściowe porażenie nóg i ciemnoczerwony lub pomarańczowy mocz.
Skandal i koniec wieku[]
Zimą 1891 Charlotta zorganizowała w Pałacu Grunewald w Berlinie orgię z udziałem ważnej niemieckiej arystokracji. Wkrótce potem wszyscy, którzy tam byli, także ona, otrzymali listy, w których ktoś groził ujawnieniem tego, co się stało. Charlotta była na szczycie listy podejrzanych. Jej wrogowie twierdzili, iż pisała listy do siebie samej i urządziła przyjęcie tylko dlatego, aby mieć powody do szantażu. W Reichstagu rozgorzała ostra debata, rozpoczęto śledztwo i nastąpiły oskarżenia. Podejrzenia przeniosły się na hrabiego Lebrechta von Kotze. Trwające kilka lat dochodzenie wykazało, iż prawdziwym szantażystą był szwagier cesarza, brat cesarzowej Augusty Wiktorii (której Charlotta nienawidziła) Ernest Ginter. Jednakże Charlotta nie była aż taka niewinna, gdyż większość informacji na podstawie których napisano te listy, pochodziła z jej pamiętnika, który zgubiła podczas wakacji z hrabiostwem Kotze. Spisała w nim wszystkie skandaliczne sekrety swej rodziny i członków dworu. Podczas dochodzenia policja odnalazła pamiętnik i przekazała go w ręce cesarza. Skandal zabrał z sobą śmiertelną ofiarę - w 1896 Lebrecht von Kotze zabił hrabiego Karola von Schradera. Cesarz wysłał Charlottę wraz z Bernardem do regimentu wojskowego na Śląsku we Wrocławiu, aby znalazła się z dala od Berlina i tamtejszego społeczeństwa. O skandalu zapomniano (wyszedł na jaw po latach w 2010), zaś cesarz nigdy nie pojednał się z Charlottą. Ograniczył jej i Bernardowi także możliwość podróżowania poza granice kraju, chyba że byliby gotowi wyjechać bez królewskich zaszczytów. W 1896 cesarzowa oskarżyła ją o romans z dworskim oficjelem, baronem Karolem Augustem Roeder von Diersburg. Ta zaprzeczyła oskarżeniom, a mąż wziął ją w obronę. Skrytykował Hohezollernów o próbę trzymania każdej księżniczki pod kontrolą rodziny. Rozważał rezygnację ze stanowiska wojskowego i wyjazd z żoną do Meiningen, choć spór rozwiązał się ostatecznie, gdy von Diersburg i jego żona powrócili na cesarski dwór. Uważano, że skandal poważnie zaszkodził reputacji monarchii.
26 września 1898 Feodora wyszła za mąż za księcia Henryka XXX Reuss-Köstritz. Relacje z matką były stale napięte, pomimo małżeństwa nie uległy polepszeniu. Po wizycie pary w 1899 Charlotta napisała iż jej córka jest niezrozumiała i kurczy się, ilekroć próbuję na nią wpłynąć w kwestii jej zdrowia. Nie lubiła także zięcia, krytykując jego wygląd i niezdolność kontrolowania jego silnowolnej żony. Gdy okazało się, iż cesarzowa-wdowa choruje na raka, dowiedziała się o tym jako ostatnia z rodzeństwa.
Po roku 1900[]
22 stycznia 1901 zmarła babcia Charlotty, królowa Wiktoria, zaś 5 sierpnia - matka, cesarzowa wdowa Wiktoria. Charlotta wciąż miała złe relacje ze swą jedyną córką, która bardzo chciała mieć dzieci, a nie mogła zajść w ciążę. Na wieść o wnukach warknęła tylko Nie, dziękuję, mogę żyć bez przeklętego miotu. W lutym 1903 cesarska siostra wraz z mężem obchodzili w Kilonii Złote Gody. Zaprosili Feodorę, lecz zjawiła się tam bez Henryka. Latem Dziedziczka Księżna napisała do swego lekarza, iż jej nerwy są w strzępach, choć mój wygląd tego nie okazuje.Oddaliła się od niej i zięcia do tego stopnia, iż jedyną formą komunikacji pomiędzy nimi stały się publiczne obelgi. Nawet kiepskie zdrowie Feodory nie wzbudziło w niej uczuć macierzyńskich. Zaczęła nawet rozpowiadać ludziom, iż zięć zaraził jej córkę chorobą weneryczną i żądała, aby poszła na badania w celu wyjaśnienia, iż to nieprawda. Opinia ta oburzyła Feodorę, lecz od tego momentu matka nie pisała do niej przez prawie dekadę. Gdy Feodora przeszła niebezpieczną operację mającą pomóc w poczęciu, Charlotta nie była z tego zadowolona, lecz zgodnie z jej życzeniem odwiedziła ją w sanatorium.
22 czerwca 1911 Charlotta wzięła udział w koronacji swego kuzyna Jerzego V. Przez letni upał w Wielkiej Brytanii, znalazła się w łóżku z opuchniętą twarzą i bólem kończyn. Dręczyły ją reumatyzm, różne bóle, problemy z jelitami i nerkami, przeziębienia, puchły jej kończyny, miała nieprawidłowe ciśnienie krwi - lekarze zaczęli podejrzewać u niej ciężką anemię. Dokuczały jej także bezsenność, depresja i świąd.
Księżna i pierwsza wojna światowa[]
25 czerwca 1914 wskutek śmierci księcia Jerzego II Charlotta i Bernard zostali księżną i księciem Saksonii-Meiningen. 28 lipca wybuchła pierwsza wojna światowa. Bernard wyjechał na front, przekazując rządy Charlotcie. Sama sprawowała władzę nad państewkiem. Coraz częściej odczuwała różne bóle, w tym bóle chroniczne, wciąż puchły jej nogi i miała problemy z nerkami. 10 listopada 1918 jej mąż abdykował wskutek rewolucji listopadowej.
Śmierć[]
W 1919 Charlotta wyjechała do Baden-Baden w celu wyleczenia problemu z sercem. Tam 1 października 1919 zmarła na zawał serca. Miała 59 lat.
Charlotta została pochowana w parku otaczającym Pałac Altenstein. Bernard przeżył ją o osiem lat i spoczął obok niej.
Charlotta podczas pierwszej wojny światowej
Wyjaśnienie zagadki choroby[]
Przez całe życie Charlotta wykazywała objawy porfirii. Jako dowód historyk John C. G. Röhl przeanalizował jej listy pisane przez nią do jej lekarza Ernsta Schweningera i te, które przez ponad 25 lat wymieniała ze swymi rodzicami. Odkrył, iż nawet jako mała dziewczynka, cierpiała na nadpobudliwość i niestrawność. W latach 90-tych ekipa prowadzona przez Röhla ekshumowała jej zwłoki i pobrała próbkę do badania DNA. Wyniki potwierdziły, iż Charlotta rzeczywiście miała porfirię.
